Weet jij al genoeg over kunstmatige intelligentie om het op je werk te gebruiken? Waar kun je beginnen en wat zijn de basisregels? Dit is het moment om er meer over te leren!

Uit recent onderzoek blijkt: in maar liefst 74% van de Nederlandse gemeenten gebruiken ambtenaren AI-chatbots. Tegelijkertijd weet bijna 40 procent van die gemeenten niet op welke manier hun medewerkers AI (Artificial Intelligence – kunstmatige intelligentie) gebruiken.

Dit roept belangrijke vragen op. Een van de belangrijkste is natuurlijk: hoe iBewust en informatieveilig handelen de medewerkers als ze AI gebruiken? Maar ook relevant is de vraag: gebruiken de medewerkers de chatbots wel effectief en efficiënt?

Veel gemeenten werken al met verschillende AI-toepassingen. AI kan helpen bij het analyseren van grote hoeveelheden gegevens, bijvoorbeeld om verkeersstromen of energienetwerken te analyseren en te managen. Andere gemeenten ontwikkelen hun eigen chatbots, bijvoorbeeld om Woo-informatie makkelijker doorzoekbaar te maken, of (routinematige) vragen van burgers te beantwoorden.

Maar AI wordt ook steeds meer gebruikt door individuele medewerkers. Die maken zo hun werk gemakkelijker. Moet je een beleidsstuk samenvatten, een presentatie maken, of een nieuwsbrief op B2-niveau herschrijven? Gewoon even aankloppen bij ChatGPT!

En hier wringt de schoen: want lang niet alle medewerkers zijn zich bewust van de risico’s die zulke AI-chatbots met zich meebrengen. Vraagt een medewerker een chatbot bijvoorbeeld om de kernboodschap uit een vertrouwelijk beleidsstuk te halen? Dan kunnen gevoelige gegevens zomaar onbedoeld op straat komen te liggen.

Het is daarom cruciaal dat medewerkers zich bewust zijn van de gevaren, en de juiste voorzorgsmaatregelen nemen om gevoelige informatie te beschermen. Dat lukt alleen maar als je tijd en middelen inruimt om deze kennis en kunde te borgen in je organisatie.

Naast bewustwording en kennisdeling zijn er ook praktische gebruikskaders nodig. Want ook al groeit het gebruik van AI-chatbots onder medewerkers, de meeste gemeenten hebben er nog geen gebruiksregels voor opgesteld. Een handreiking of AI-gebruikscode geeft je als medewerker praktische handvatten. En tegelijkertijd creëert het bewustwording.

Mag je als medewerker bijvoorbeeld commercieel georiënteerde AI-chatbots gebruiken, of alleen bots waarvan je organisatie een officiële licentie heeft? Of kun je alleen chatbots gebruiken die in eigen beheer zijn? Hoe zit het eigenlijk met de privacyregels en de AVG?

Daarnaast: wat voor gegevens mag je invoeren in je prompts? En hoe borg je de menselijke maat in werkprocessen die AI gebruiken? Doe de kous vooral niet af met “gebruik je gezonde verstand”. Complexe vraagstukken als deze vragen echt om concretere handvatten.

Op het gebied van (informatie)veiligheid is er dus nog een wereld te winnen. Maar ook als het om effectief werken gaat, valt er meestal nog genoeg te leren. AI-chatbots worden steeds handiger; maar hun effectiviteit hangt sterk af van de input die ze krijgen. Goede prompts schrijven is namelijk een kunst. Een volleerd prompt-engineer is zo specifiek en gedetailleerd mogelijk, maar tegelijkertijd ook to the point.

En dat is nog maar het topje van de ijsberg. De echte pro’s weten hoe je aan de AI functierollen toewijst, zoals redacteur, beleidsadviseur, sparringpartner of zelfs leraar. Of hoe je met voorbeeldteksten de AI kunt trainen. De mogelijkheden zijn nagenoeg eindeloos, áls je de juiste aanpak kent.

AI biedt prachtkansen voor innovatie en efficiëntie, maar dan moet het wel effectief – en vooral veilig – worden gebruikt. Dat betekent dat je medewerkers moet ondersteunen met bewustwording, kennisdeling en praktische kaders.

Voor veiligheid zijn duidelijke gebruikskaders onmisbaar, maar om echt effectief met AI te werken moet je ook weten hoe je binnen die kaders optimaal werkt. Zo kun je als gemeente de voordelen van AI optimaal benutten – zonder AVG- en privacywetgeving uit het oog te verliezen.

Om gemeentemedewerkers te ondersteunen bij veilig en effectief gebruik van AI, biedt SEP verschillende e-learnings aan. In Artificial intelligence: een kennismaking leer je hoe AI-chatbots werken, wat je ermee kunt doen, en ook hoe je ze beter niet kunt gebruiken. En in Intelligent werken met AI kom je te weten hoe je zo effectief mogelijk werkt met AI, door prompts in te zetten als een volleerd prompt-engineer.